Podarki reprezentacyjne dla cudzoziemca w PIT-8C – Informacja konieczna choć niepotrzebna

Oto pytanie od czytelnika: „W Dobrej Firmie - Wydanie 165/106 podjęliście Państwo temat podarków reprezentacyjnych. Czytając ten artykuł nasunęło mi się pytanie na które w miarę możliwości proszę o odpowiedź. Czy wg Państwa firma powinna wystawić PIT- 8C klientom zagranicznym którym wręczane są podarki o wartości powyżej 76zł z okazji pobytu w firmie lub w czasie wyjazdu do klienta na rozmowy handlowe?"

Obowiązek wystawienia PIT-8C wynika z art. 42a updof i dotyczy osób fizycznych będących przedsiębiorcami oraz osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej dokonujących wypłat należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 (przychody z innych źródeł), z wyjątkiem dochodów (przychodów) zwolnionych od podatku oraz wobec których zaniechano poboru podatku, od których nie pobiera się zaliczek na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego.
Przepis art. 42a updof nie zawiera ograniczeń (wyłączeń) co do tego, że w przypadku wypłacanych świadczeń i należności osobom zagranicznym nie należy wystawiać PIT-8C. Gdyby wziąć więc pod uwagę tylko polską ustawę powyższy dokument powinny otrzymywać wszystkie osoby, zarówno zagraniczne i krajowe, którym wypłacane są wymienione w przepisie należności czy świadczenia.
Decydujące znaczenie w tym zakresie mają jednak postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania państwa rezydencji zagranicznego kontrahenta, której zastosowanie ma pierwszeństwo przed polskimi regulacjami wewnętrznymi.
Przepisem sformułowanym w większości umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, do którego należy się odwołać przy rozstrzyganiu konsekwencji podatkowych związanych z wręczaniem upominków kontrahentom, jest artykuł (zwykle art. 21 lub 22) dotyczący zasad opodatkowania dochodów z innych źródeł nie wymienionych w pozostałych przepisach umów. Według tego przepisu dochody takie podlegają opodatkowaniu tylko w państwie miejsca zamieszkania (rezydencji podatkowej) cudzoziemca, według zasad obowiązujących w tym państwie. W tym przypadku nie będzie miało miejsce podwójne opodatkowanie uzyskanego dochodu.
Z reguły osoba zagraniczna nie ma miejsca zamieszkania na terytorium Polski, czyli pozostaje w ograniczonym obowiązku podatkowym. Osoba taka podlega wtedy w Polsce zgodnie z art. 3 ust. 2a updof podatkowi od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Polski na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy oraz od innych dochodów uzyskiwanych w Polsce. Jak wyżej zostało napisane, przepisy umów o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidują opodatkowanie przychodów z tytułu uzyskanych prezentów tylko w państwie zamieszkania cudzoziemca, co oznacza, że w Polsce podatek nie będzie płacony.
Cudzoziemiec będzie musiał doliczyć wartość prezentu do całości uzyskanych dochodów i opodatkować wartość otrzymanego świadczenia w kraju jego rezydencji podatkowej (miejsca zamieszkania), o ile oczywiście przepisy wewnętrzne danego państwa będą opodatkowywały tego rodzaju przychody.

Wyżej opisane konsekwencje otrzymania prezentów przez zagranicznych kontrahentów wynikają z brzmienia przepisów updof i umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Pojawia się jednak pytanie czy w związku z tym, że wartość uzyskiwanego przychodu nie będzie w Polsce najczęściej opodatkowana i płatnik nie będzie pobierał zaliczek na podatek, to czy istnieje rzeczywiście obowiązek sporządzenia PIT-8C. Istotą wprowadzenia obowiązku sporządzenia takiego dokumentu było zawiadomienie urzędu skarbowego o dokonywanych świadczeniach na rzecz osób fizycznych, które świadczenia te mają w rozliczeniu rocznym opodatkować. Zazwyczaj podatnik otrzymujący takie prezenty w przeszłości nie ujawniał w rozliczeniach rocznych ich wartości i w konsekwencji nie opodatkowywał otrzymanego prezentu. Wprowadzenie PIT-8C miało zapobiec takim zjawiskom.
Powyższy cel nie będzie zrealizowany, jeżeli przychód będzie podlegał opodatkowaniu za granicą. Polskie urzędy skarbowe nie są z reguły zainteresowane faktem odprowadzania podatku za granicą przez cudzoziemca. Często nie mają też możliwości weryfikacji i nie są podejmowane kroki w celu sprawdzenia czy cudzoziemiec zapłaci podatek od otrzymanego od kontrahenta podarku.

Za koniecznością sporządzenia PIT-8C przemawiać jedynie może informacyjny charakter tego dokumentu i brzmienie art. 42a updof, którego żadna umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie wyłącza wprost obowiązywania tego przepisu. Oczywiście dotyczy to sytuacji, gdy cudzoziemiec będzie opodatkowywał za granicą uzyskany w Polsce przychód. Jeżeli cudzoziemiec będzie doliczał wartość prezentu do dochodów, które opodatkowane są za granicą będzie musiał znać wartość otrzymanego prezentu.

Z praktycznego punktu widzenia (dotyczy to również krajowych kontrahentów) obowiązek sporządzenia takiego PIT–8C jest uciążliwy, a wielu sytuacjach wręcz niezręczny. Przekazując np. album czy pióro, do wystawienia PIT-8C potrzebować będziemy danych takich jak: adres zamieszkania, data urodzenia, co może raczej przestraszyć potencjalnego klienta niż przyciągnąć. Powstające wątpliwości podważają sensowność takich uregulowań.

Jak więc wynika z przepisów prawa przy wręczaniu upominków kontrahentom zagranicznym istnieje obowiązek sporządzenia PIT-8C. Aby dostosować uregulowania prawne do realiów gospodarczych i uczynić przepis bardziej użytecznym należałoby zatem zwolnić z obowiązku sporządzania PIT-8C podmioty wręczające upominki cudzoziemcom, jeśli na podstawie odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie podlegają oni w Polsce opodatkowaniu z tytułu przychodów z innych źródeł.