VAT od opakowań zwrotnych

Podatnik dokonujący sprzedaży używanych opakowań zobowiązany jest potraktować sprzedaż tych towarów jako zwolnionych od podatku od towarów i usług.
Beczki od piwa czy wina, palety, butelki, skrzynki, worki lub innego rodzaju opakowania używane traktowane są w przepisach podatkowych jako opakowania zwrotne. Według § 69 pkt 1 lit b) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz. U. z 1999 r., Nr 109, poz. 1245) zwolnieniu podlega sprzedaż towarów, które mogą być użyte jako opakowania zwrotne, z wyjątkiem nowych opakowań sprzedawanych przez producentów i importerów. Oznacza to, że producent czy importer sprzedając opakowania zwrotne opodatkowuje je podatkiem od towarów i usług, zaś inny sprzedający, który nie jest producentem czy importerem nie powinien naliczać tego podatku.
Sprzedający opakowania zwrotne jako zwolnione na fakturze powinien zaznaczyć, iż sprzedaż tych przedmiotów jest zwolniona od podatku. Na prawidłowo wystawionej fakturze w odrębnej pozycji winny być ujęte opakowania, a w innej pozostałe towary jeżeli jest dokonywana ich sprzedaż.
Obrót opakowaniami zwrotnymi rodzi określone przepisami podatkowymi konsekwencje zarówno u sprzedającego jak i nabywającego. Sprzedawca opakowań zwrotnych zwolnionych z VAT zgodnie z art. 20 ustawy o podatku od towarów i usług zobowiązany jest do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego, związanych ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną od podatku. Taki podatnik może zmniejszyć podatek należny o kwotę podatku naliczonego związanego wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną. Prawo do zmniejszenia podatku należnego nie przysługuje od sprzedaży zwolnionej. W sytuacji kiedy nie można wyodrębnić kwot podatku naliczonego związanych ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną należy wówczas dokonać proporcjonalnego odliczenia podatku naliczonego. W tym celu należy ustalić procentowy udział wartości sprzedaży towarów opodatkowanych VAT w wartości sprzedaży ogółem. Nabywca, który otrzymał fakturę, na której została ujęta sprzedaż opakowań zwrotnych jako zwolnionych z VAT nie może odliczyć podatku naliczonego. Fakt, że nabywcy opakowań zwrotnych nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynika zarówno z art. 20 ust. 2 jaki również z art. 25 ust. 1 pkt 1) ustawy o podatku od towarów i usług. Według art. 25 ust. 1 pkt 1) obniżenia podatku należnego się nie stosuje, jeżeli podatnik nabywa towary służące odsprzedaży towarów zwolnionych od podatku od towarów i usług. Tak, więc jeżeli podatnik nabył opakowania zwrotne, które podlegają zwolnieniu nie ma prawa do obniżenia z tego tytułu podatku należnego. Jak wynika z orzecznictwa (wyrok NSA z dnia 07 stycznia 1999 r. sygn. akt SA/Sz 722/98) o kwalifikacji przedmiotów jako zwolnionych od podatku od towarów i usług decydują cechy użytkowe towaru, a nie sposób wykorzystania przez podatnika . Fakt, że podatnik może nie odsprzedawać takich opakowań lecz tylko użyczać nie ma wpływu na możliwość odliczenia takiego podatku.
Nabywca będzie miał możliwość odliczenia VAT, jeżeli zakupione od producenta lun importera opakowania służące do transportu sprzedawanego w nich towaru, będą następnie udostępniane kolejnemu odbiorcy za kaucją lub innym zabezpieczeniem. Zakup taki należy traktować jako związany ze sprzedażą opodatkowaną i w związku z tym podatek naliczony przy ich zakupie podlega odliczeniu. Możliwość odliczenia VAT w takiej sytuacji zostało potwierdzone pismem Ministerstwa Finansów z dnia 11 maja 1999 r. Nr PP4-760/37/99/SR..
Często zdarza się, że podatnicy opodatkowują sprzedaż opakowań zwrotnych stawką 22 %. W konsekwencji takiego potraktowania opakowań zwrotnych sprzedawca ma obowiązek zapłacić określony na fakturze podatek. Sprzedaż opakowań zwrotnych stanowi nadal czynność zwolnioną z VAT, więc sprzedawca nadal nie może odliczać podatku naliczonego w pełnej wysokości od pozostałych zakupów. Nabywca zaś pomimo otrzymał fakturę, na której wykazano kwotę podatku VAT na jej podstawie nie może dokonać obniżenia podatku należnego. Opodatkowanie VAT-em towarów, które podlegają zwolnieniu z tego podatku po stronie sprzedającego powoduje zawyżenie podatku należnego i równocześnie zawyżenie odliczonego podatku naliczonego. Po stronie sprzedającego również powstaje zawyżona kwota podatku naliczonego. U obu stron powstaje do zapłacenia nie uiszczony podatek w terminie oraz odsetki.