Przedsiębiorcy uzyskujący dochody z udziału w spółkach komandytowo-akcyjnych nie muszą rozliczać się z fiskusem według skali podatkowej. Mogą zdecydować się na podatek liniowy

Zasady funkcjonowania spółek komandytowo-akcyjnych określają art. 125 – 150 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.). Zgodnie z nimi spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa, nieposiadająca osobowości prawnej, łącząca elementy spółki komandytowej i akcyjnej. Komplementariusze odpowiadają wobec wierzycieli za zobowiązania spółki bez ograniczenia, akcjonariusze nie odpowiadają za nie. Ci ostatni uczestniczą w spółce przez wkład kapitałowy, za który otrzymują akcje. Komplementariuszami i akcjonariuszami mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i prawne.

Podatnikami są wspólnicy

Spółka komandytowo-akcyjna nie jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Opodatkowaniu podlegają na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa o PIT) jej wspólnicy – zarówno komplementariusze, jak i akcjonariusze. Wspólnicy spółki komandytowo-akcyjnej podlegają zatem opodatkowaniu na takich samych zasadach jak wspólnicy innych spółek osobowych.

Dochód uzyskany z udziału w spółce komandytowo-akcyjnej komplementariusze i akcjonariusze powinni ustalać proporcjonalnie do posiadanych udziałów w zyskach spółki, o czym mówi art. 147 § 1 k.s.h., chyba że statut będzie stanowił inaczej. Na podstawie art. 8 ustawy o PIT przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną u każdego wspólnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku. Zasady te stosuje się odpowiednio do:

• Rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat,
• Ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną.

W praktyce ustalenie dochodu wspólników przeprowadzane jest w pierwszej kolejności poprzez obliczanie dochodu dla całej spółki na podstawie ksiąg rachunkowych. Dopiero potem przeprowadzany jest rozdział tak ustalonego dochodu spółki pomiędzy poszczególnych wspólników, stosownie do przysługującego im udziału w zyskach (stratach). W znaczeniu prawnym osiąga przychody i ponosi koszty związane z funkcjonowaniem spółki wspólnik, w praktyce natomiast to spółka osiąga przychody i ponosi określone wydatki.

Forma opodatkowania

Dochody uzyskiwane przez wspólników są traktowane jako dochody z prowadzenia działalności gospodarczej. Wspólnicy mogą być opodatkowani na zasadach ogólnych lub też wybrać opodatkowanie 19-proc. podatkiem liniowym. Na możliwość taką wskazywał Urząd Skarbowy Warszawa – Targówek.

Jak obliczyć dochód

Spółka komandytowo-akcyjna jako spółka handlowa ma obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych. Wysokość dochodu ustala zatem w sposób przewidziany w art. 24 ust. 1 ustawy o PIT. Przepis ten mówi, że u podatników, którzy zgodnie z obowiązującymi ich zasadami rachunkowości sporządzają sprawozdanie finansowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów podatkowych.

Zaliczki na podatek

Zarówno do komplementariuszy, jak i akcjonariuszy ma zastosowanie art. 44 ustawy o PIT. Przepis ten mówi, że komplementariusze i akcjonariusze mają obowiązek wpłacać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy. Zaliczki powinny być obliczone według zasad określonych w art. 44 ust. 3 ustawy i zapłacone do 20 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za grudzień należy uiścić do 20 grudnia roku podatkowego w wysokości należnej za listopad.

Dochody (straty) uzyskane w roku podatkowym komplementariusze i akcjonariusze wykazują w zeznaniach podatkowych składanych we właściwym urzędzie skarbowym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Wniesienie aportu i jego wycena

W praktyce często pojawiają się liczne wątpliwości. Dotyczą one m.in. tego, czy wniesienie aportu do spółki komandytowo-akcyjnej powoduje powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT za przychody z kapitałów pieniężnych uznaje nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny. Ze względu na to że spółka komandytowo-akcyjna została zaliczona do spółek osobowych, wniesienie wkładu nie powinno skutkować powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Wartość początkową aportu wspólnicy ustalają na dzień jego wniesienia, z tym jednak zastrzeżeniem, że nie może ona być wyższa niż wartość rynkowa z dnia wniesienia wkładu.

Zbycie składników majątkowych

Przychody ze zbycia aktywów wniesionych do spółki komandytowo-akcyjnej należy przyporządkować wspólnikowi proporcjonalnie do jego udziału w zysku. Koszty uzyskania przychodów dla celów tej transakcji ustala się według wartości, w jakiej wyceniono wkład w statucie spółki.

Umorzenie akcji

Ze względu na osobowy charakter spółki komandytowo-akcyjnej wszelkie przychody udziałowców spółki uzyskane w wyniku umorzenia ich akcji w drodze nabycia przez spółkę są wolne od podatku. Zwolnienie przysługuje do wysokości wniesionego przez nich wkładu do spółki (art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o PIT).

Wystąpienie wspólnika ze spółki

W razie wystąpienia wspólnika ze spółki pojawi się obowiązek rozliczenia udziału kapitałowego wspólnika. Mówi o tym art. 65 k.s.h. W tym celu niezbędne jest sporządzenie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość majątku spółki. Tak obliczony udział kapitałowy powinien być wypłacony wspólnikowi w pieniądzu, a rzeczy wniesione – zwrócone w naturze. Zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych będzie tylko przychód ze zwróconych wkładów i to tylko w wysokości równej wartości wniesionych wkładów.

Pamiętaj o powiadomieniu urzędu

Czy akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej może wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności 19-proc. stawką liniową?

Zdaniem Urzędu Skarbowego Warszawa-Targówek nie ma przeszkód, aby z opodatkowania według stawki 19 proc. skorzystali podatnicy będący wspólnikami spółek niemających osobowości prawnej (zarówno spółki cywilnej, jak i spółki prawa handlowego). Spółki te nie posiadają statusu podatnika – podatnikami są wspólnicy tych spółek.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o PIT przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku. W związku z tym nie ma przeszkód, aby z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej według stawki 19 proc. skorzystali wspólnicy spółek niemających osobowości prawnej. Przychody wspólnika takiej spółki, będącego osobą fizyczną, zaliczane są do źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Podatnicy mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy (czyli według stawki 19 proc.). W tym wypadku są obowiązani do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego do 20 stycznia roku podatkowego (w tym roku do 21 stycznia, bo termin jest przesunięty) pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania, a jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w trakcie roku – do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Brak takiego oświadczenia lub złożenie go po terminie powoduje, że podatnik będzie opodatkowany w danym roku podatkowym według skali określonej w art. 27 ustawy o PIT (Interpretacja z 5 marca 2007 r., sygn. 1437/ZDD/423/431/HL/2006/2007).